رابطه زناشویی یکی از جنبه‌های مهم زندگی زوجین است و با آغاز دوران بارداری، ممکن است پرسش‌ها و نگرانی‌هایی در خصوص امکان و ایمنی نزدیکی پیش بیاید. باورها و تصورات مختلفی در این زمینه وجود دارد، اما واقعیت این است که برای اغلب زنان باردار که بارداری سالمی دارند، نزدیکی در طول تمام نه ماه ایمن است. این مقاله به بررسی جامع این موضوع، موارد ایمنی، محدودیت‌ها و نکات مهم در این خصوص می‌پردازد.
آیا نزدیکی در دوران بارداری ایمن است؟ (پاسخ کلی)
برای پاسخ به این سوال باید قاطعانه گفت: در بیشتر موارد، بله، نزدیکی در دوران بارداری برای مادر و جنین کاملاً ایمن است. بارداری یک فرآیند طبیعی است و در صورت عدم وجود عوارض خاص پزشکی، فعالیت‌های معمول زندگی، از جمله رابطه زناشویی، می‌تواند ادامه یابد.
جنین چگونه محافظت میشود؟
طبیعی است که زوج‌ها نگران آسیب رسیدن به جنین در حین نزدیکی باشند، اما دستگاه تناسلی زنانه و بدن در حال تغییر او در دوران بارداری، محافظت بسیار مؤثری از جنین به عمل می‌آورند:
- کیسه آمنیوتیک: جنین در داخل رحم توسط کیسه آمنیوتیک و مایع اطراف آن احاطه شده که مانند یک بالشتک ضربه‌گیر عمل می‌کند.
- عضلات قوی رحم: دیواره رحم از جنس عضلات بسیار قوی است و از جنین در برابر فشارهای خارجی محافظت می‌نماید.
- پلاگ مخاطی (سد مخاطی): دهانه رحم در طول بارداری با یک پلاگ ضخیم مخاطی مسدود میشود. این پلاگ به عنوان یک سد دفاعی عمل کرده و از ورود باکتری‌ها یا سایر عوامل بیماری‌زا به داخل رحم جلوگیری می‌کند.
- موقعیت جنین: جنین در عمق رحم قرار دارد و آلت تناسلی مرد در حین دخول تنها تا واژن پیش می‌رود و به دهانه رحم یا جنین نمی‌رسد.
بنابراین، فعالیت جنسی و دخول در یک بارداری سالم به جنین آسیبی وارد نمی‌کند.
چه زمانی باید از نزدیکی در بارداری پرهیز کرد؟ (موارد منع)
با وجود اینکه نزدیکی در بارداری معمولاً ایمن است، اما در برخی شرایط پزشکی خاص که خطر بروز عوارض را افزایش می‌دهند، پزشک یا ماما ممکن است توصیه به پرهیز از رابطه جنسی یا محدود کردن آن کنند. این موارد منع شامل:
- سابقه زایمان زودرس در بارداری‌های قبلی: اگر در گذشته سابقه زایمان زودرس داشته‌اید.
- سابقه سقط مکرر: به خصوص اگر علت سقط‌ها نامشخص یا مرتبط با ضعف دهانه رحم بوده است.
- خونریزی واژینال بی‌دلیل در دوران بارداری: هرگونه لکه‌بینی یا خونریزی که علت آن مشخص نباشد، نیاز به بررسی پزشکی دارد و ممکن است نزدیکی در این شرایط ممنوع شود.
- مشکلات دهانه رحم: مانند نارسا بودن دهانه رحم (سرویکس کوتاه یا باز شدن زودرس دهانه رحم) که خطر زایمان زودرس را افزایش می‌دهد.
- جفت سرراهی (Placenta Previa) یا جفت پایین: وضعیتی که در آن جفت به طور کامل یا جزئی دهانه رحم را می‌پوشاند. نزدیکی در این شرایط می‌تواند باعث خونریزی شدید شود.
- پارگی کیسه آب: اگر کیسه آب پاره شده باشد (حتی نشت کم مایع)، خطر عفونت افزایش می‌یابد و نزدیکی ممنوع است.
- سابقه پارگی زودرس کیسه آب در بارداری‌های قبلی.
- وجود عفونت فعال: مانند عفونت‌های مقاربتی (STIs) یا برخی عفونت‌های واژینال که می‌توانند خطر انتقال عفونت به رحم را افزایش دهند.
- بارداری چندقلویی (در برخی موارد): در بعضی بارداری‌های چندقلویی با خطر بالا، ممکن است محدودیت‌هایی توصیه شود.
اگر هر یک از این شرایط در مورد شما صدق می‌کند، حتماً باید با پزشک یا مامای خود مشورت کرده و توصیه‌های وی را جدی بگیرید.
تغییرات میل جنسی در طول بارداری (سه ماهه‌ها)
دوران بارداری با تغییرات هورمونی و فیزیکی قابل توجهی همراه است که می‌تواند بر میل جنسی (لیبیدو) تأثیر بگذارد. این تغییرات در زنان مختلف و حتی در طول بارداری یک زن متفاوت است:
- سه ماهه اول: تهوع، خستگی مفرط، حساسیت سینه‌ها و تغییرات هورمونی می‌تواند باعث کاهش میل جنسی در بسیاری از زنان شود.
- سه ماهه دوم: معمولاً با بهبود علائم ناخوشایند سه ماهه اول و افزایش انرژی، میل جنسی در برخی زنان افزایش می‌یابد. بهبود جریان خون در ناحیه لگن نیز می‌تواند باعث افزایش حس لذت شود.
- سه ماهه سوم: با بزرگ‌تر شدن شکم، احساس سنگینی، کمردرد، تکرر ادرار و نزدیکی زمان زایمان، ممکن است میل جنسی دوباره کاهش یابد یا یافتن پوزیشن‌های راحت برای نزدیکی دشوار شود.
همه این تغییرات طبیعی هستند و مهم است که زوجین در این باره با یکدیگر صحبت کرده و درک متقابلی داشته باشند.
یافتن پوزیشن‌های راحت در طول بارداری
با پیشرفت بارداری و بزرگ‌تر شدن شکم، برخی پوزیشن‌های معمول ممکن است ناراحت‌کننده شوند. زوج‌ها می‌توانند با کمی خلاقیت و امتحان کردن پوزیشن‌های جدید، رابطه راحت و لذت‌بخشی را تجربه کنند. هدف اصلی، جلوگیری از وارد آمدن فشار مستقیم بر روی شکم است. پوزیشن‌های راحت‌تر معمولاً شامل:
- پوزیشن قاشقی (Spooning): هر دو به پهلو خوابیده و پشت به پشت یکدیگر قرار می‌گیرند. این پوزیشن فشار کمی به شکم وارد می‌کند.
- پوزیشن زن رو (Woman on Top): زن کنترل بیشتری بر عمق و زاویه دخول دارد و می‌تواند فشار روی شکم را تنظیم کند.
- پوزیشن‌های از پشت (Doggy Style) با تکیه بر دست‌ها و زانوها: در این حالت نیز فشار مستقیم روی شکم کمتر است.
- پوزیشن‌های نشسته یا خوابیده به پهلو: تطابق پوزیشن‌های معمول با خوابیدن به پهلو یا نشستن می‌تواند راحت‌تر باشد.
ارتباط با شریک زندگی در مورد اینکه چه پوزیشنی راحت‌تر است، کلید یافتن موقعیت مناسب است.
تأثیر ارگاسم و مایع منی در بارداری
برخی نگرانی‌ها در مورد تأثیر ارگاسم یا مایع منی بر بارداری وجود دارد:
- ارگاسم: انقباضات خفیف رحم پس از ارگاسم طبیعی است. این انقباضات معمولاً نامنظم، خفیف و کوتاه‌مدت هستند و در یک بارداری سالم منجر به زایمان زودرس نمی‌شوند. با این حال، اگر پس از ارگاسم انقباضات قوی، منظم و دردناک را تجربه کردید، باید با پزشک تماس بگیرید.
- مایع منی: مایع منی حاوی پروستاگلاندین‌ها است که می‌توانند باعث نرم شدن دهانه رحم و انقباضات رحم شوند. با این حال، مقدار پروستاگلاندین در مایع منی معمولاً برای القای زایمان در یک بارداری سالم و نارس (قبل از هفته 37) کافی نیست. تنها در هفته‌های پایانی بارداری و نزدیک به موعد زایمان، ممکن است پزشک برای کمک به آماده شدن دهانه رحم، نزدیکی را توصیه کند.
در بارداری سالم، ارگاسم و مایع منی خطرناک محسوب نمی‌شوند.
ارتباط با شریک زندگی در دوران بارداری
دوران بارداری یک دوره تغییر برای هر دو شریک است. تغییرات جسمی و روحی زن، نگرانی‌ها و فشارهای روانی می‌تواند بر رابطه جنسی تأثیر بگذارد. برقراری ارتباط باز و صادقانه با شریک زندگی در مورد احساسات، نیازها، ترس‌ها و میزان میل جنسی بسیار مهم است. اگر نزدیکی فیزیکی در مقطعی راحت یا مطلوب نیست، راه‌های دیگری برای ابراز صمیمیت و عشق مانند در آغوش گرفتن، بوسیدن، ماساژ یا سایر فعالیت‌های جنسی بدون دخول وجود دارد.
چه زمانی باید با پزشک یا ماما مشورت کرد؟
مهمترین نکته در مورد نزدیکی در بارداری، مشورت با پزشک یا مامای خود است. در ابتدای بارداری، وضعیت سلامت خود و بارداری‌تان را با پزشک در میان بگذارید و از او در مورد هرگونه محدودیت احتمالی سؤال کنید. همچنین، در صورت بروز هر یک از علائم زیر پس از نزدیکی یا در هر زمان دیگر، فوراً با پزشک یا ماما تماس بگیرید:
- خونریزی واژینال.
- درد یا گرفتگی شکم که از بین نمی‌رود.
- نشت مایع از واژن (که ممکن است نشان‌دهنده پارگی کیسه آب باشد).
- انقباضات منظم و دردناک رحمی.
- کاهش حرکات جنین.
پزشک می‌تواند وضعیت شما را ارزیابی کرده و راهنمایی‌های لازم را ارائه دهد.
نتیجه‌گیری
نزدیکی در دوران بارداری، در اغلب موارد و برای بارداری‌های سالم، کاملاً ایمن است و به جنین آسیب نمی‌رساند. جنین توسط کیسه آب، عضلات رحم و پلاگ مخاطی دهانه رحم محافظت میشود. تغییرات در میل جنسی و نیاز به یافتن پوزیشن‌های راحت با پیشرفت بارداری طبیعی است. موارد منع پزشکی برای نزدیکی در بارداری وجود دارد که شامل سابقه زایمان زودرس، خونریزی، مشکلات دهانه رحم یا جفت سرراهی است و در این شرایط باید حتماً با پزشک مشورت کرد. ارتباط باز با شریک زندگی و مشورت منظم با پزشک یا ماما، کلید داشتن یک بارداری سالم و تجربه‌ای مثبت از صمیمیت در این دوران است.